De groenten van week 19

Beste zelfoogsters,

Jaa, eindelijk is het zover! Het eerste reguliere weekbericht van Zelfoogsttuin Ús Hôf voor het oogstjaar 2016. Met de groenten die komende week (wk 19, 9-15 mei) geoogst kunnen worden en wat nieuws en achtergronden van de volle grond. Goed dat de kou nu uit die grond is, want het wilde echt niet vlotten met de groei. Maar een boer heeft altijd wat te klagen: die plotse, hoge temperaturen waren misschien wel lekker voor de vakantie, de boel is nu wel een beetje aan het doorschieten, letterlijk!

Groenten
De onderstaande groenten en kruiden kunnen nu geoogst worden. Even een kleine geheugenopfrisser: onder het schuingedrukte kopje ‘nieuw’ staan de primeurtjes die deze week krekt klaar zijn om geoogst te worden; onder het kopje ‘SPECIAAL’ met hoofdletters vind je de groenten die deze week voor het laatst te krijgen zijn, want daarna wordt het teeltbed klaargemaakt voor een nieuwe aanplant; en onder het kopje ‘en verder’ staan de groenten die al eerder aangekondigd waren of gewassen op een vaste plek die gedurende langere tijd te oogsten zijn, zoals snijbiet en kruiden.     

Nieuw deze week

• Rode bataviasla                       A11
• Rode eikenbladsla                    B10
• Prei                                         B3
• Raapstelen                              A8, C5
• Winterpostelein                        B11, C5

SPECIAAL deze week:

• Veldsla                                    D27
• Boerenkoolscheuten                 B9, C14

En verder deze week:

• Snijbiet                                    D40
• Rozemarijn                              Kruidencirkel bij vak A
• Lavas (maggiplant)                   Kruidencirkel bij vak A
• Citroenmelisse                         Kruidencirkel bij vak A
• Marokkaanse munt                   Kruidencirkel bij vak A
• Krulpeterselie                           Kruidencirkel bij vak A
• Bladpeterselie                          Kruidencirkel bij vak A
• Salie                                       Kruidendriehoek bij vak C
• Oregano                                  Kruidendriehoek bij vak C
• Tijm                                        Kruidendriehoek bij vak C

Het aanbod van sla van de volle grond begint altijd met de rode soorten, want die kunnen wat beter tegen koude nachten. Kropsla oogst je door de krop vlak boven of net onder de grond te rooien. Je kunt ook iets hoger afsnijden, dan groeien nieuwe blaadjes terug en heb je het over snijsla, prima voor directe consumptie. Kropsla kun je iets langer bewaren. Liefst in de groentela van de koelkast, eventueel in een vochtige krant of theedoek. Mocht de sla na verloop van tijd wat slap zijn geworden, laat de losse blaadjes tijdens het wassen 15 minuten in het koude water liggen, daar knappen ze helemaal van op. Denk bij het rooien van de sla eraan dat de sla tussen andere, langzamer groeiende gewassen is geplant, zoals spitskool. Die moet nog een tijdje ongestoord doorgroeien.

De winterprei behoeft als klassieker niet echt een culinaire introductie (of toch? Dan volgende keer...). Gebruik de spitvork die bij bedje B3 staat om onder de prei door te steken en met een hefboombeweging de prei omhoog te helpen terwijl je aan de groene kruin trekt, zo voorkom je dat de steel halverwege afbreekt en de malse, witte hals in de grond blijft.. Wist je dat alle vitamines en mineralen vooral in de groene kruin zitten?  

De raapstelen zijn door de warmte enorm snel gegroeid en beginnen al stelen te vormen om te bloeien (doorschieten). Snij, pluk of knip de raapstelen ruim boven de grond. Mesjes en scharen staan op tafel in de kapschuur. Zolang je een bloemsteel met de hand kunt afknakken is die prima te eten, met bloem(knop) en al. Hardere stukken steel moet je laten staan of thuis verwijderen (het onderste stuk). De klassieke bereiding van raapstelen is als stamppot: kleingesneden en rauw door de gestampte aardappelen. Kaasblokjes en/of spekjes erbij en wat versgeraspte nootmuskaat erdoor maakt het helemaal af. Maar rauwe raapsteelblaadjes kunnen ook heel goed in een gemengde salade verwerkt worden.

Voor de winterpostelein geldt bijna hetzelfde verhaal als raapstelen. Maar van doorschieten en een harde steel zal nooit sprake zijn bij winterpostelein. De kleine, tere, witte bloempjes zijn heel sierlijk in de sla, mijn voorkeursbereiding: ongesneden winterpostelein met wat gehalveerde cherrytomaatjes, olijfolie, azijn, peper en zout volstaan om een heerlijke frisse lentesla te maken. Maar je kunt het natuurlijk kleingesneden tot een stamppot verwerken.

De veldsla is eigenlijk over haar hoogtepunt heen. Niet vreemd voor typische winterkost bij 25 graden! De malse kleine blaadjes gaan nu dus de lucht in om te bloeien. Maar fijngesneden is het nog steeds een prima sla-ingrediënt.

De boerenkoolscheuten zijn mijn favoriete voorjaarsgroenten. Nergens in de supermarkt te krijgen, wel bij leveranciers van toprestaurants. Een soort broccoli voor fijnproevers, ook wel koolasperges genaamd. Ook hiervoor geldt dat je het bovenste deel van de stelen oogst die met de hand afgeknakt kan worden. Bij voorkeur met bloemen die nog in de knop zitten. Even blancheren (max 2 minuten in kokend water en meteen afkoelen onder koud water, niet om heel koud te maken maar enkel om het garingsproces te stoppen) en serveren met wat boter en nootmuskaat. Ik ben heel benieuwd of jullie ook zo enthousiast worden als ik! Maar wees snel: volgende week is alles in bloei en voorbij!

Bewegwijzering en oogstroute

Vanaf dit jaar werken we in de tuin met nieuwe paaltjes als plaatsaanduiding van oogstbare groenten. Op Hôf-groene paaltjes staat aangegeven om welk teeltbedje en welke groente het gaat. Het is heel simpel: waar een groen paaltje staat kun je oogsten, anders niet. In de kapschuur hangt de plattegrond met de verschillende vakken. De nummering van bedjes in een vak loopt van laag (vooraan) naar hoog (achteraan). Voor vakken D, E en verder staan de paaltjes aan de lage zuidzijde van de bedjes, want binnenkort worden de frambozen aan de hoge noordzijde aan leidraden gebonden en kun je van die kant niet meer bij de groenten!

Ús Hôf in the picture!

We hebben de media weer gehaald! In de kapschuur liggen (kopietjes van) de artikelen in het Friesch Dagblad en Noorderbreedte. We stonden afgelopen zaterdag ook op de Reuzedei in Akkrum. Er was veel aanloop, mede dankzij het prachtige weer. Bregje, Sonja en Wilma waren er ook bij om niet alleen Ús Hôf, maar ook om Ús Iten onder de aandacht te brengen, want…

Website Ús Iten is Live!

Sinds zaterdag is de website van Ús Iten in de lucht. Door Richard is keihard gewerkt om alles af te krijgen voor de Reuzedei. Dank ook aan iedereen die bijgedragen heeft met het aanleveren van tekst en foto’s. Bekijkt snel de site www.usiten.nl en meld je aan als lid van de eerste voedselcoöperatie in Friesland!

En vergeet dus niet..

…dat er een plant-, teelt- en oogstplan achter de tuin zit met als doel om optimaal seizoensgroenten aan te bieden en efficiënt gebruik te maken van de bodem. Vandaar het vriendelijke doch dringende verzoek om je aan de lijst van oogstbare groenten te houden: oogsten doe je bij de vrijgegeven teeltbedjes, anders blijven teveel bedjes te lang half aangesproken en kunnen ze niet op tijd voor een volgend gewas worden ingezet. Zo voorkomen we dus samen over- en doorschot, en later tekort.

Nou, dat was het tot zover, want er is werk aan de winkel: er moet weer gezaaid en voorgekweekt worden en volgende week komen nog 7500 nieuwe plantjes aan die de grond in moeten! Ook namens Bregje: tot ziens in de tuin!

Michel

Terug